Kartel verboden omdat het leveranciers schaadt

Bij het zien van het begrip kartel zal de reactie veelal zijn: dat mag niet, want dat is slecht voor de afnemers van de producten of diensten. Inderdaad is dat bij de meeste kartelzaken die door de media worden opgepakt aan de orde.

Er zijn echter ook gevallen waarbij het samengaan van meerdere partijen leidt tot een verzwakking van partijen op een andere plek in de waardeketen. Dit komt niet heel vaak voor en daarom bieden de actuele ontwikkelingen rond Edeka en Tengelmann een goede aanleiding daar aandacht aan te besteden.

Waar het om gaat is de voorgenomen overname in Duitsland van de supermarkten van Tengelmann door het concern Edeka. Dat Tengelmann een oplossing zocht voor de 451 filialen, in de regel in binnensteden en daarom kleiner dan de supermarkten daarbuiten, was al langer bekend. Dat in oktober 2014 werd bekend gemaakt dat alles aan Edeka zou worden verkocht deed direct vragen oproepen. Edeka is, gemeten naar filialen en inkoopkracht, nu al de grootste speler in Duitsland. Zou een verdere aanwas wel de toetsing door het Kartellamt kunnen doorstaan?

Vlak voor carnaval (opmerkelijke timing!) werd bekend dat het Kartellamt grote bezwaren heeft tegen de overname. Niet direct omdat de keuze voor de burger zou afnemen. Daar lijkt niet persé sprake van te zijn. De over te nemen filialen, inclusief de 16.000 medewerkers, zouden volgens de plannen alleen een gewijzigd logo en bedrijfskleding krijgen. Het aantal winkel in Duitsland zou dus niet hoeven terug te lopen als gevolg van de deal.

Echter, de gebundelde inkoopkracht zou Edeka zo sterk maken dat daardoor verkopers onder druk gezet kunnen worden. Als gevolg daarvan zou het aanbod in plaatsen waar nu nog sprake is van supermarkten met verschillende inkooporganisaties afnemen en dat zou dan weer de burger raken.

Het voorop stellen van de belangen van de verkopers (producenten van vlees, zuivel, groente en fruit, maar ook de giganten als Unilever en Procter & Gamble) is in deze zaak volkomen terecht. Dat door hier oog voor te hebben ook de laatste schakel in de keten, de consument, profiteert maakt de zaak extra interessant. Iedereen die ook eens over een ander soort kartelzaken wil lezen doet er goed aan te kijken naar wat er nu al allemaal over het voornemen van Edeka en Tengelmann is gepubliceerd.