In Duitsland onderzoeken Commerzbank en Deutsche Bank of ze samen verder moeten gaan. De politiek wil dat al jaren. De vakbonden zijn tegen, het publiek is nog niets gevraagd. De toezichthouder heeft al voorzichtig gereageerd. Dat is niet direct positief, wel interessant.
Fusie noodzaak
Commerzbank en Deutsche Bank willen op het eerste gezicht om twee redenen fuseren. Als zelfstandige instellingen zijn te klein om op wereldschaal een rol te kunnen spelen is een argument dat verdacht bekend voorkomt. Dat is namelijk wat alle banken al jaren roepen. Waartoe dat heeft geleid weten we sinds de bankcrisis 2007-2012 maar al te duidelijk. Grote banken zijn op kosten van de belastingbetaler overeind gehouden. Het tweede argument dat wordt gehanteerd is dat de kosten te hoog zijn voor de kleinere banken. Schaalgrootte is nodig om de lagere inkomsten beter te kunnen compenseren met een lager overhead.
Omstreden
Dat laatste argument is uiteraard omstreden. De vakbonden spreken over 30.000 banen in Duitsland die op de tocht komen te staan als de fusie wordt goedgekeurd. Steden vragen zich af hoeveel bankfilialen nog overblijven en wat daarvan de impact is op het onroerend goed aanbod en de leefbaarheid van de buurten. Makelaars maken zich ook zorgen. Een bankgebouw is een goede reden de huur- of verkoopprijs van omliggende panden hoger in te schalen. Het verhuren van een ex-bankgebouw levert problemen op. De IT infra is weliswaar bijna altijd in orde, maar de panden zijn niet voor elk type gebruik geschikt.
Realiteitszin
Er is echter nog een partij die zich zorgen maakt en dat is de toezichthouder. De ECB heeft heel snel duidelijk gemaakt vraagtekens te zetten bij de fusie. Het wil van de twee banken horen wat het businessmodel gaat worden. Dat is zeer opmerkelijk en getuigt van realiteitszin. De ECB heeft duidelijk twijfels aan de claim dat de fusiebank rendabel zal zijn.
Die twijfel komt niet uit de lucht vallen. Beide banken hebben namelijk de afgelopen jaren kleinere banken opgeslokt. De argumenten waren toen altijd dat de nieuwe combinatie sterker en gezonder zou worden. Daar is tot op heden niets van gebleken. De Commerzbank is nog steeds in de weer met de integratie van de Postbank. Het voegen van de IT blijkt daar een onderschatte hindernis. Dat de Commerzbank en Deutschebank stellen dat een fusie leidt tot lagere IT kosten zal bij de ECB en elders tot de nodige verbazing hebben geleid.
Krachtig signaal
De twijfel van de ECB blijkt ook uit de schijnbaar gestelde eis dat de fusie alleen op groen licht kan rekenen als het kernkapitaalquotum van de nieuwe bank wordt opgeschroefd. Dat betekent concreet dat de banken een beroep op de aandeelhouders moeten doen om de fusie te kunnen doorvoeren. De ECB geeft daarmee een bijzonder krachtig signaal. De vraag “waarom dan” ziet het niet beantwoord en met de kapitaaleis maakt het duidelijk dat de “hoe dan” vraag door de twee spelers en de markt vooraf moet worden beantwoord.