De Friedrichstrasse in Berlijn is een van de bekendste straten met sjieke winkels in het centrum, mogelijk komt daar een bibliotheek. Als dit plan doorgaat is dat een streep door heel veel plannen en mogelijk een voorbeeld voor andere gemeentebesturen die de realiteit accepteren.
Doorgaande straten
Het oude Berlijn had een grote straat van links naar rechts door het midden, Unter den Linden. Die loopt door een paar grotere doorgaande straten van boven naar onder, de Friedrichstrasse is er daar een van. Beide straten hebben geen woonfunctie. De eerste kende ministeries, ambassades en een universiteit. De Friedrichstrasse had een winkelfunctie.
Na 1945 lag de gehele Friedrichstrasse in Oost Berlijn. Los van de immense oorlogsschade aan het gebied ontbrak de politieke wil die straat weer de oude uitstraling te geven. Het duurde tot na de val van de muur en de eenwording van Duitsland tot planologen weer met die straat aan de slag konden.
Voortbordurend op de tijd voor de Tweede Wereldoorlog is gekozen de winkelfunctie weer nieuw leven in te blazen. Die hang naar het verleden is logisch. De panden die er nog waren, waren niet geschikt voor bewoning en na de eenwording konden eindelijk bezitters van het onroerend goed die naar het Westen waren gevlucht weer over de bezittingen beschikken.
Shopping mile
In redelijk hoog tempo is deze straat dan ook weer een belangrijke “shopping mile” geworden. Een toeristenmagneet, maar door de keuze van winkels ook een bestemming voor delen van de Berlijnse bevolking. Een van de winkels die daarbij genoemd moet worden is de boekhandel Dussmann.
De laatste jaren, versneld door de pandemie, is toch wel een beetje de klad gekomen in deze straat. Een paar grote ketens zijn er niet meer aanwezig. Gebouwen die 25 jaar geleden zijn opgeleverd verliezen huurders omdat de bouw niet meer past bij deze tijd. Het doemscenario van een verloederende winkelstraat, zoals de Kalverstraat in Amsterdam, dat wil het stadsbestuur van Berlijn voorkomen.
Opmerkelijk
Opmerkelijk is dat dat zelfde bestuur het autoverbod voor de straat heeft opgeheven, maar wel open staat voor een compleet nieuwe bestemming van een van de meest opvallende gebouwen in die straat. Dat gebouw is het Berlijnse “filiaal” van het bekende Parijse Galerie LaFayette.
Net als zoveel andere shoppingmalls valt daar al enige tijd op dat de bovenste etage(s) minder huurders telt. Schijnbaar dreigt een omslagpunt, waardoor het openhouden van het hele pand niet meer loont. Een dergelijk groot object te laten leegstaan heeft direct gevolgen voor de rest van de straat, waar al wat meer gaten zichtbaar worden.
Bibliotheek
Het idee is gelanceerd op tenminste een verdieping van het gebouw een bibliotheek te openen. Dat zorgt voor meer loop in de straat, wat om meerdere redenen goed is. Daarnaast kan het er toe leiden dat de leefbaarheid in de omliggende straten iets verder omhoog gaat. Want haaks op en parallel aan deze shoppingstraat zijn straten met een duidelijk woonfunctie. Het zijn weliswaar in alle gevallen appartementen in de hogere prijsklassen, maar er wonen redelijk wat mensen, waaronder Angela Merkel.
Deze ontwikkeling staat haaks op wat in Amsterdam gebeurt. Daar worden bibliotheken en andere functies uit het centrum verbannen om verbouwd te worden tot hotels. De verloedering wordt daarmee alleen maar versneld.
Foto: By Elisa.leon ICNBS – Own work, CC BY-SA 4.0