Sinds de Britten de EU hebben verlaten heeft Gibraltar meer dan ooit een bijzondere status. Het is namelijk het enige deel van GB met een EU landsgrens en deel van de Schengen-zone. Madrid en Londen hebben economisch gezien een belang dat zo te houden. Iets willen is echter iets anders dan iets kunnen.
Verschillen
Bij het lezen van bovenstaande zal de lezer direct opmerken dat Noord-Ierland als deel van GB ook een landsgrens heeft met de EU. Dat klopt, maar toch is die grens onvergelijkbaar met de situatie bij Gibraltar. De grensformaliteiten op het Ierse eiland zijn vastgelegd in een vredesverdrag. Ook wel belangrijk is (understatement) is dat Spanje nog steeds het standpunt heeft dat de landtong deel van het land is. De Ierse republiek heeft een dergelijke mening nooit in steen gebeiteld. De verschillen tussen de twee gebieden ook op andere punten onvergelijkbaar.
Pijnpunten
Al meer dan twee jaar zijn er echte pijnpunten in de onderhandelingen tussen Brussel en Londen als het gaat om Gibraltar. De mini regering van de rots en Madrid mogen af en toe bijschuiven, maar in de regel zijn dit onderhandelingen waar ze vooral moeten toezien wat er gebeurt.
Veel gebeurt er niet op dit dossier. Londen wil concessies die onverenigbaar zijn met de Brexit deal en vindt dat Brussel dat zelfde probeert. De twee punten die de elk overleg overheersen zijn vanaf de start van de Brexit chaos zijn de rechten van werknemers en de status van de luchthaven.
In Gibraltar werken meer dan 10.000 personen met een Spaans paspoort. Enkele duizenden anderen hebben dat tot het pensioen gedaan. EU werknemers mogen niet meer zomaar in GB werken. Zij hebben daarvoor een visum nodig. Dat is niet handig om de economie van Gibraltar draaiende te houden. Nu de rots buiten de EU valt is ook de betaling van pensioenen en de rechten van opbouw veranderd. Niet handig voor het deel van Spanje dat direct aan de rots grenst.
De luchthaven tenslotte is deels de grens tussen Spanje en de enclave. Wie moet daar de controle uitoefenen. Mag iedereen die daar landt zonder controle (want Schengenzone) door naar Spanje?
Muurvast
Beide partijen beweren bij hoog en laag dat de onderhandelingen in een goede sfeer verlopen. In Spanje en de enclave is een ander geluid te horen. Daar ziet met dat de gesprekken muurvast (rotsvast!) zitten omdat niemand water bij de wijn wil doen.